علم حضوری در جسم و امور جسمانی در حکمت متعالیه

thesis
abstract

هدف از نگارش رساله حاضر این است که نشان دهد، عالمیت و معلومیت در جسم تحقق دارد یا خیر، صدرالمتألهین فیلسوفی است که در مکتب فلسفی خود نظریات دو گانه ای درباره عالمیت جسم و امور جسمانی بیان کرده است. او در جاهایی جسم را فاقد علم می داند که نه متعلق علم واقع می شود و نه خود، عالم است و در مواضعی خلاف این را می گوید؛ و معتقد است از آنجا که علم با وجود مساوق است هر موجودی از جمله جسم نیز بهره ای از علم حضوری دارد . در این رساله در فصل اول، ابتدا تعریفی از امور جسمانی و علم و انواع آنها بیان می شود و سپس در فصل دوم ، نظریه نفی علم حضوری در امور جسمانی مورد بررسی قرار گرفته و در فصل سوم، اثبات علم حضوری در امور جسمانی با براهین آن آورده می شود، همچنین اثبات اینکه علم واقعی همان علم حضوری است و نیز ویژگی های علم ، مساوقت علم و وجود ، تشکیک در معنی علم و وجود ، ادله و براهین صدرا بر عالمیت و معلومیت جسم و امور جسمانی مطرح شده است و در فصل چهارم ، جمع بندی مطالبی است که برای رفع اختلاف میان دو نظریه بالا یا اتخاذ یکی از آن دو رویکرد مطرح می شود و نتیجه گرفته می شود که اگر اصول حکمت متعالیه مورد دقت قرار گیرد، هم خوانی اقوال صدرالمتألهین آشکار می شود. بدین ترتیب، در نگارش این پژوهش بررسی مساله عالمیت جسم در افکار ملاصدرا و توضیح و بسط آن محور اساسی است.

similar resources

بررسی نسبت علم حصولی و حضوری با «توجیه معرفتی»، در معرفت شناسی حکمت متعالیه

«علم» در حکمت متعالیه مساوق با وجود انگاشته می‌شود. تحلیل علم در پرتو تفسیری وجودی از آن، سبب ارائۀ ویژگی‌هایی خاص برای دو گونۀ علم حصولی و علم حضوری در معرفت‌شناسی حکمت متعالیه می‌گردد. مسئلۀ پژوهش جاری، تبیین نسبت علم حصولی و حضوری با «توجیه معرفتی» و مشخص نمودن حیطۀ جریان توجیه معرفتی در دو گونۀ مذکور از معرفت است. رهیافت به‌دست آمده که با روی‌آوردی تحلیلی‌ـ‌منطقی در عبارات صدرالمتألهین حاصل...

full text

علم حضوری موثر در ادراک حسی و لوازم معرفت‌شناختی آن از دیدگاه حکمت متعالیه

هنگام ادراک حسی دو مرحله اتفاق می­افتد، یکی تاثیرپذیری عضو حسی و دیگری ادراکِ نفس است مرحله اول مادی و مرحله دوم مجرد است. براساس اتحاد نفس و بدن، نفس به تأثراتِ مادی که در اعضای حسی واقع می­شود علم دارد و این علم، از سنخِ علم حضوری است برخی از شارحین حکمت متعالیه همچون علامه طباطبائی و شهید مطهری به این دیدگاه گرایش دارند از لوازم معرفت­شناختی این نظریه، توانایی بر تبیین علتِ پیدایش برخی از خطاهای...

full text

علم امام در آینه حکمت متعالیه

علم ‌امام (ع) بارزترین‌ صفتی است‌ که از دیرباز در امام‌شناسی مورد توجه عالمان و متفکران اسلامی بوده است. اندیشمندان شیعی این ویژگی را از شروط بنیادین امامت دانسته و در رویارویی با دیگر گروه‌های اسلامی بر آن تأکید‌ کرده‌اند. مطالعه دربارة این موضوع همواره با نگرش‌ها و رویکردهای فکری مختلفی مواجه بوده و بروز اختلافاتی را در مقدار و چگونگی علم امام (ع) موجب شده است. این تحقیق، با رویکردی تطبیقی و ...

full text

شناخت حضوری در مادیات از منظر حکمت متعالیه

مسئله شناخت و به دنبال آن شناخت حضوری، از اهم مسائلی است که اساساً در دو حوزه هستی‎شناختی و معرفت‏شناختی از آن سخن به میان رفته است. پیگیری شناخت حضوری در امور مادی به تبع آموزه‏های دینی مرتبط با این موضوع، انگیزه حکمای اسلامی را در پرداخت به این مسئله افزون‎تر نموده است؛ چه اینکه شناخت حضوری به امور مادی علی‌رغم پراکندگی و غیبت اجزای آن، به دقت و اهمیت ای...

full text

هویت علم دینی از نگاه حکمت متعالیه

هدف این نوشتار، بیان امکان و چیستی علم دینی از منظر حکمت متعالیه است و بدین منظور، ابتدا به سراغ اصول هستی‌شناسانه حکمت متعالیه می‌رویم تا چیستی انسان، دین و علم را در پرتو این اصول بیان کنیم. سپس، بر اساس این اصول، به مسئله اصلی که هویت، امکان و تحقق علم دینی است و به دنبال آن، به مسئله تعارض دین با علم تجربی می‌پردازیم. بر مبنای اصالت وجود و تشکیک آن و بر اساس حرکت جوهری انسان در قوس صع...

full text

علم امام در آینه حکمت متعالیه

علم امام (ع) بارزترین صفتی است که از دیرباز در امام شناسی مورد توجه عالمان و متفکران اسلامی بوده است. اندیشمندان شیعی این ویژگی را از شروط بنیادین امامت دانسته و در رویارویی با دیگر گروه های اسلامی بر آن تأکید کرده اند. مطالعه درباره این موضوع همواره با نگرش ها و رویکردهای فکری مختلفی مواجه بوده و بروز اختلافاتی را در مقدار و چگونگی علم امام (ع) موجب شده است. این تحقیق، با رویکردی تطبیقی و با ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023